Ontwikkeling Europees aanbesteden
Europees aanbesteden is niet nieuw. De huidige regels met betrekking tot inkopen door de overheid zijn geïnitieerd in de 70'er jaren van de vorige eeuw, toen de eerste Europese regels ten aanzien van aanbestedingen zijn opgesteld. Ook al werden Europese aanbestedingen na de parlementaire bouwenquête voor het grote publiek ook gemeengoed, het aanbestedingsrecht zoals dat op nationaal en Europees niveau geldt vindt zijn oorsprong in 1993.
Europese aanbestedingsrichtlijnen
In 2004 werden twee vernieuwde Europese aanbestedingsrichtlijnen van kracht (de richtlijnen 2004/18/EG en 2004/17/EG*). Uitgangspunt van de herziening was dat de richtlijnen voor Europees aanbesteden eenvoudig, duidelijk, flexibel en modern moesten zijn. Om dat te bereiken werden de bestaande richtlijnen samengevoegd en begrippen verduidelijkt.
Bao en BASS
In 2005 werden de Europese richtlijnen omgezet in nationale wetgeving. Er kwam een Besluit aanbestedingsregels voor overheidsopdrachten (Bao) en een Besluit Aanbestedingen Speciale Sectoren (BASS).Daarnaast werd het aanbestedingsreglement Werken 2004 (ARW) vervangen door het ARW 2005. De vier bouwdepartementen** moeten voldoen aan het aanbestedingsreglement Werken (ARW), maar de Vereniging Nederlandse Gemeenten adviseert om ook voor gemeentelijke aanbestedingen het ARW 2005 te hanteren.
Aanbestedingswet
Bovendien regelt de wet dat opdrachtgevers geen disproportionele eisen kunnen stellen aan ondernemers en bedrijven en een vermindering van de administratieve lasten. Op termijn zullen ook het Bass en het Bao in de Aanbestedingswet worden geïntegreerd. Lees meer.
Wet Implementatie Rechtsbeschermingsrichtlijn
De Wet implementatie rechtsbeschermingsrichtlijn (Wira) creëert een wettelijke basis om onwettig gegunde opdrachten door de rechter te laten vernietigen. Op 26 januari 2010 is de Wira door Eerste Kamer aangenomen. De richtijn en de Wira gelden alleen voor opdrachten waarop het Bao of Bass van toepassing is. De aanbestedende dienst wordt verplicht in de gunningsbeslissing voldoende gemotiveerd uitleg te geven over de redenen van zijn beslissing. Op basis daarvan kan een afgewezen ondernemer bepalen of hij bezwaar wil maken tegen de gunningsbeslissing bij de rechter. Als de aanbestedende dienst de gunningsbeslissing onvoldoende motiveert, gaat de opschortende termijn van 15 dagen niet van start. Een benadeelde ondernemer kan in dat geval, ook na de termijn van 15 dagen, de rechter verzoeken de overeenkomst te vernietigen vanwege het aangaan van de overeenkomst zonder een geldig verlopen opschortende termijn. De opschortende termijn is namelijk pas van start bij een voldoende gemotiveerde gunningsbeslissing. Een benadeelde ondernemer kan naar de rechter stappen om de overeenkomst te laten vernietigen in het geval de opdracht ten onrechte niet is aanbesteed. De rechter zal de opdracht bijvoorbeeld moeten vernietigen wanneer blijkt dat de opdracht is gegund zonder voorafgaande aankondiging en dit in strijd is met Bao of Bass.