Aanbestedingsprocedures

Leveringen- en dienstenrichtlijn
De komende jaren zullen decentrale overheden te maken krijgen met de Dienstenrichtlijn die op 28 december 2006 in werking is getreden. Doel van de Dienstenrichtlijn is de bestaande belemmeringen van het vrije verkeer van diensten op te heffen. Gemeenten, provincies en waterschappen moeten door screening nagaan of hun regelgeving overeenkomt met de Richtlijn en deze zonodig aanpassen. Daarnaast wordt er een 'één-loket' ingevoerd, waar dienstverrichters van andere lidstaten terecht kunnen voor de afhandeling van de administratieve procedures, wanneer zij zich willen vestigen of diensten willen verrichten in een andere lidstaat.

Soorten procedures
De meest voorkomende procedures zijn:
De openbare procedure
De openbare procedure is een aanbestedingsprocedure met maar één ronde, waarop iedere ondernemer mag inschrijven. 

Aankondiging opdracht
Bij de openbare procedure kondigt de aanbestedende partij de opdracht aan die hij wil gunnen. Daarop kan iedere geïnteresseerde ondernemer zich inschrijven.

Beoordeling en gunning
Na beoordeling van de geschiktheid van de inschrijvers en de ingezonden aanbiedingen beslist de aanbesteder aan wie hij wil gunnen. Vervolgens ontvangen alle inschrijvers een motivatie van de uitslag van de aanbesteding. 
Deze procedure wordt vooral gebruikt:

• Bij een beperkt aantal te verwachten inschrijvingen;
• Relatief eenvoudige aanbesteding;
• Korte doorlooptijden.

Termijn voor inschrijving
Op openbare procedures kan iedere belangstellende ondernemer inschrijven. De termijn voor inschrijving bedraagt minimaal 52 dagen. Als er een vooraankondiging is gemaakt kan die termijn worden teruggebracht tot 36 dagen. De minimumtermijn die de wet stelt is 22 dagen. Zie ook artikel 28 lid 1 Bao en artikel 1 sub t Bao.

De niet- openbare procedure
In tegenstelling tot wat de naam doet vermoeden, is de niet-openbare procedure even openbaar als de openbare procedure. Het verschil is echter dat de procedure in twee delen is geknipt; een selectie- en een gunningsronde.

Selectie gegadigden
Na de aankondiging kan iedere ondernemer verzoeken deel te nemen. De aanbesteder selecteert hieruit een aantal geschikte gegadigden aan de hand van uitsluitingsgronden en selectiecriteria. Iedere afvaller ontvangt een gemotiveerd bericht op grond waarvan zij niet voldoet aan de gestelde eisen.

Inschrijving
Vervolgens wordt aan de overgebleven ondernemers gevraagd om in te schrijven. De procedure verloopt verder zoals de openbare procedure.

De aanbestedende dienst bepaalt
Bij niet-openbare procedures kan iedere ondernemer een aanvraag tot deelneming indienen, maar bepaalt de aanbestedende dienst welke ondernemers kunnen inschrijven. De aanbestedende dienst nodigt de gegadigden gelijktijdig schriftelijk uit om een inschrijving in te dienen. Het minimum aantal gegadigden is vijf of een minimum overgebleven aantal dat mededinging waarborgt.

Termijn verzoek tot deelneming
De minimumtermijn voor het verzoek tot deelneming bedraagt 37 dagen, vanaf aankondigingsdatum van de opdracht. De indieningstermijn bedraagt 40 dagen, maar kan bij vooraankondiging worden ingekort tot 36. Bij dringende gevallen geldt voor het verzoek tot deelneming een minimumtermijn van 15 dagen (bij elektronische aankondiging 10) en 10 dagen voor de inschrijving. De termijnen kunnen worden verkort. Dit is mogelijk in geval van: een vooraankondiging van de opdracht, een versnelde procedure in verband met dringende redenen en ingeval van de elektronische publicatie en ter beschikkingstelling van de aanbestedingsdocumenten. 
Deze procedure wordt vooral gebruikt bij aanbestedingen:

• Met hoge complexiteit;
• Waar veel offertes worden verwacht;
• Waar confidentialiteit van belang is.

Zie verder Bao artikel 1 sub u, 28 lid 1 en 38.

Minder vaak komen voor:

De procedure van gunning door onderhandelingen
Bij procedures van gunning door onderhandelingen gaat de aanbestedende dienst met de door hem gekozen ondernemers in overleg en stelt door onderhandelingen met de gegadigden de voorwaarden vast. Van deze procedure kan gebruik worden gemaakt als de 'normale' procedure niet volstaat. Dat kan enerzijds omdat de opdracht te complex is, of omdat de opdracht te maken heeft met onderzoek. De wet geeft hiertoe duidelijke richtlijnen.

Termijn
Voor procedures van gunning door onderhandelingen met bekendmaking van een aankondiging bedraagt de minimumtermijn voor het verzoek tot deelneming 37 dagen. Deze kan in dringende gevallen worden teruggebracht tot 15 dagen (10 bij elektronische aankondiging).

Uitnodiging tot onderhandeling
De aanbestedende dienst nodigt de minimaal 3 gegadigden uit om te onderhandelen. De uitnodiging bestaan uit alle aanbestedingstukken, de uiterste indieningstermijn, het adres voor de indiening en de taal/talen aangeven waarin de inschrijving moet worden opgesteld. Ook moet de coëfficiënt worden vermeld waarmee de gunningscriteria worden gewogen.

De concurrentiegerichte dialoog
Een aanbestedende dienst kan voor complexe opdrachten gebruik maken van de concurrentiegerichte dialoog, als de dienst alleen niet in staat is om technische oplossingen te vinden of de juridische en/of financiële voorwaarden van een project te specificeren.

Gunning
De gunning mag uitsluitend plaatsvinden op basis van de economisch meest voordelige inschrijving. De procedure vindt met name plaats bij grote infrastructuurprojecten of ingewikkelde ICT-projecten.